ENGLISH
بسیاری از مدیران شرکت‌های دانش بنیان هنوز به‌خوبی نمی‌دانند که لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان چه مزایایی به همراه دارد و چرا باید از آن استفاده کنند؟ این موضوع یک پرسش ساده نیست و می‌تواند مسیر رشد یا رکود یک کسب‌وکار فناورانه را تعیین کند.
برای فهم بهتر موضوع، تصور کنید در حال توسعه محصولی نوآورانه هستید، اما منابع مالی کافی برای خرید تجهیزات یا اجرای پروژه‌های کلان در اختیار ندارید. در چنین شرایطی، راهکارهایی مانند لیزینگ و استصناع می‌توانند مانند پلی باشند که شما را از ایده تا اجرا پیش می‌برند.
البته مشکل اینجاست که بسیاری از مدیران، این ابزارها را یا نمی‌شناسند یا آن‌ها را تنها در حد یک شیوه تامین مالی سنتی می‌بینند. در ادامه این مطلب از پارک علم و فناوری کردستان، شما را با لیزینگ و استصناع آشنا می‌کنیم و بعد از بررسی مزایای آن برای شرکت‌های دانش بنیان، مسیر استفاده از آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
لیزینگ و استصناع چیست؟
لیزینگ و استصناع دو ابزار مهم در حوزه تامین مالی و قراردادهای تجاری هستند که تفاوت‌های خاصی باهم دارند. در اصل لیزینگ به‌معنای اجاره یک دارایی برای مدتی مشخص است. در واقع شما به عنوان مستاجر از یک کالا یا تجهیزات (بدون اینکه در ابتدا مالک آن باشید) استفاده می‌کنید. البته امکان دارد که در پایان قرارداد، این دارایی را خریداری کنید (در قالب «لیزینگ به شرط تملیک») و یا آن را به صاحب اصلی بازگردانید.
این روش برای تجهیز شرکت‌ها به ماشین‌آلات، خودروهای کاری یا تجهیزات پیشرفته (دون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان اولیه)، کاربرد زیادی دارد. در طرف مقابل، استصناع یک قرارداد ساخت است، یعنی شما کالایی را که هنوز وجود ندارد، با ویژگی‌ها و مشخصات دقیق، به یک سازنده سفارش می‌دهید تا آن را در مدت زمان مشخصی تولید و تحویل دهد.
تمایز استصناع در این است که کالا در زمان عقد قرارداد موجود نیست و فرآیند ساخت آن پس از توافق آغاز می‌شود. معمولا پرداخت‌ها به صورت اقساطی و در طول دوره ساخت انجام می‌شود و این روش برای اجرای پروژه‌های صنعتی، عمرانی یا حتی تولید تجهیزات تخصصی بسیار رایج است. همچنین استصناع می‌تواند مستقیم بین سفارش‌دهنده و سازنده منعقد شود یا با واسطه‌گری موسسات مالی و بانکی انجام گیرد.
لیزینگ برای دانش بنیان‌ها چه مزایایی به همراه دارد؟
لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان به‌عنوان یک اهرم قدرتمند عمل کند. این روش به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون صرف سرمایه‌گذاری سنگین، به تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته دسترسی پیدا کنند. همچنین شرکت می‌تواند منابع مالی خود را به‌جای خرید مستقیم دارایی، روی تحقیق و توسعه، بازاریابی یا توسعه نیروی انسانی متمرکز کند. علاوه بر این، ساختار اقساطی لیزینگ، فشار نقدینگی را کاهش می‌دهد و انعطاف بیشتری در مدیریت بودجه فراهم می‌کند.
مزیت دیگر لیزینگ برای دانش بنیان‌ها، امکان به‌روزرسانی مداوم تجهیزات و ابزارها است. در واقع باتوجه‌به سرعت بالای تغییرات فناوری، احتمال دارد که خرید یکباره تجهیزات، بعد از چند سال باعث فرسودگی یا ناکارآمدی آن‌ها شود. در اینجا لیزینگ این فرصت را فراهم می‌کند که با پایان قرارداد، تجهیزات جدید و به‌روز جایگزین شوند.
شرایط تسهیلات لیزینگ برای دانش بنیان‌ها چیست؟
تسهیلات لیزینگ و استصناع برای شرکت‌های دانش بنیان با هدف حمایت از تولید، توسعه بازار و تسهیل دسترسی به تجهیزات و محصولات مورد نیاز طراحی شده‌اند. این تسهیلات با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص هر شرکت و نوع محصول، شرایطی انعطاف‌پذیر و متناسب با نیاز کسب‌وکار ارائه می‌کنند. البته باید بدانید که برای بهره‌مندی از لیزینگ و استصناع، باید ابتدا شرایط آن را بررسی کنید. شرایط اصلی تسهیلات لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان عبارتند از:
میزان تامین مالی
این تسهیلات تا ۷۰ درصد قیمت محصول را پوشش می‌دهند و در شرایط ویژه (مانند پروژه‌های کلیدی یا محصولات راهبردی) این میزان می‌تواند تا ۸۰ درصد افزایش پیدا کند. همچنین برای کالاهای آماده، پرداخت به‌صورت یک‌جا (لیزینگ) و برای سفارش ساخت محصولات دانش‌بنیان، پرداخت به شکل مرحله‌ای و متناسب با پیشرفت کار انجام می‌شود. (استصناع)
نرخ سود
نرخ سود پایه این تسهیلات ۲۳ درصد است. البته اگر مبلغ استفاده‌شده توسط شرکت، کمتر از ۱۰ میلیارد تومان باشد، نرخ سود به ۲۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. همچنین، در صورت خرید کالاهای وارداتی فاقد تولید داخلی یا ماشین‌آلات ساخت داخل، سقف تسهیلات تا ۱۰ میلیارد تومان بالا می‌رود.
دوره بازپرداخت و تنفس
زمان بازپرداخت و دوره تنفس بر اساس مبلغ تسهیلات لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان، جریان نقدی شرکت و وضعیت اعتباری متقاضی تعیین می‌شود. حداکثر مجموع دوره تنفس و بازپرداخت ۳ سال است و برای محصولات مصرفی، بازپرداخت باید حداکثر ظرف ۱۲ ماه انجام شود.
نحوه استفاده از لیزینگ برای دانش‌بنیان‌ها
بهره‌مندی از تسهیلات لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان، فرآیندی ساختارمند دارد که هدف آن اطمینان از تخصیص درست منابع و بازگشت سرمایه است. در گام نخست، شرکت متقاضی باید درخواست رسمی خود را به صندوق شریف یا نهاد ارائه‌دهنده تسهیلات ارسال کند. این درخواست باید شامل شرح دقیق تجهیزات یا فناوری‌های مورد نیاز، کاربری آن‌ها در پروژه و دلایل ضرورت تامین از طریق لیزینگ باشد.
پس از ثبت درخواست، موارد مختلفی مانند مدارک مالی، سوابق اجرایی و اعتبارسنجی شرکت بررسی می‌شود تا توانایی شرکت شما در استفاده بهینه از تجهیزات و بازپرداخت اقساط ارزیابی شود. بعد از تایید صلاحیت، مذاکرات میان شرکت و صندوق آغاز می‌شود تا جزئیات قرارداد مشخص شود.
این جزئیات شامل مبلغ کل تسهیلات، میزان و تعداد اقساط، دوره بازپرداخت، شرایط تنفس و وضعیت مالکیت تجهیزات در پایان قرارداد است. شفافیت در این مراحل اهمیت زیادی دارد، زیرا به شرکت کمک می‌کند برنامه‌ریزی مالی دقیقی داشته باشد و بدون دغدغه تامین منابع، روی توسعه محصول و بازار خود تمرکز کند.
نکات مهم درباره استفاده از لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان
برای استفاده موفق از تسهیلات لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان ، آشنایی با مدارک و نکات مرتبط اهمیت بالایی دارد. ارائه مدارک کامل و دقیق، روند بررسی و تایید درخواست را سرعت می‌بخشد و احتمال رد شدن درخواست به دلیل نقص مدارک یا عدم تطابق با شرایط را پایین می‌آورد. در ادامه مهم‌ترین نکات مرتبط با مدارک تسهیلات لیزینگ که شرکت‌های دانش‌بنیان باید به آن‌ها توجه کنند را بیان می‌کنیم:
- ارائه مجوز فعالیت مرتبط: شرکت باید تصویر مجوز فعالیت خود را ارائه دهد. این تصویر نشان‌دهنده ارتباط مستقیم با استفاده از محصول یا تجهیزات درخواستی است.
- تضمینات و وثایق: در صورت نیاز، ارائه وثیقه ملکی (مسکونی یا اداری) همراه با مدارک مالکیت و پایان کار شهرداری الزامی است.
- دقت در پیش‌فاکتور و قرارداد: نام خریدار باید دقیقا مطابق با اساسنامه شرکت نوشته شود و مشخصات محصول با عنوان دانش‌بنیانی مطابقت داشته باشد. همچنین تاریخ پیش‌فاکتور یا قرارداد باید به‌روز و جاری باشد، زیرا مدارک منقضی بررسی نمی‌شود.
- صورت‌های مالی: ارائه آخرین صورت مالی حسابرسی شده و صورت معاملات فصلی ضروری است. در صورت عدم امکان، شرکت باید توضیحات لازم را روی سربرگ رسمی خود ارائه دهد.
- توضیح نیاز به محصول: در نامه رسمی شرکت، باید دلیل دقیق نیاز به تجهیزات یا محصول شرح داده شود تا ضرورت دریافت تسهیلات را توجیه کند.
- مدارک تکمیلی برای خط تولید یا تجهیزات: اگر درخواست برای خرید خط تولید است، باید در نامه رسمی، اقدامات انجام شده برای آماده‌سازی زیرساخت‌ها و هزینه‌های مرتبط ذکر شود. برای تجهیزات هم تصاویر محل نصب و مدارک مالکیت یا اجاره محل اجرای طرح لازم است.
- پیش قرارداد یا پیش‌فاکتور معتبر: باید سندی که شامل مقدار، قیمت واحد و کل، زمان تحویل، شرایط تحویل، تعهدات طرفین، نحوه پرداخت، خدمات پس از فروش و موارد مرتبط باشد، ارائه شود.
- همکاری با بانک‌ها: بهتر است یکی از بانک‌های همکار به‌عنوان بانک پیشنهادی در زمان ثبت درخواست معرفی شود تا فرآیند پرداخت تسهیلات آسان‌تر شود.
- تطابق محصول: هرگونه مغایرت بین محصول موضوع قرارداد و محصول دانش‌بنیانی، باعث رد درخواست می‌شود.
- تناسب مصرف محصول: در صورت مصرفی بودن محصول، میزان درخواستی باید متناسب با نیاز حداقل سه ماه شرکت باشد تا از صرف هزینه‌های غیرضروری جلوگیری شود.
جمع‌بندی
لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان یک ابزار مالی کارآمد و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند نقش مهمی در تامین تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته این شرکت‌ها ایفا کند. در واقع شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با استفاده از لیزینگ و قراردادهای استصناع، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان اولیه به منابع مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند و با مدیریت بهتر نقدینگی، مسیر رشد و توسعه فناوری را سریع‌تر و مطمئن‌تر طی کنند.
در این مقاله از پارک علم و فناوری کردستان، به تعریف لیزینگ و استصناع، مزایای آن‌ها برای دانش‌بنیان‌ها، شرایط تسهیلات، نحوه استفاده و مدارک لازم پرداختیم تا چارچوبی روشن و کاربردی برای بهره‌برداری از این تسهیلات فراهم کنیم.
سوالات متداول
- لیزینگ چیست و چه تفاوتی با استصناع دارد؟
لیزینگ قراردادی برای اجاره دارایی موجود با امکان خرید در پایان دوره به‌حساب می‌آید، اما استصناع قراردادی برای ساخت محصولی است که هنوز ساخته نشده و در آینده تحویل داده می‌شود.
- مهم‌ترین مزیت اصلی لیزینگ برای شرکت های دانش بنیان چیست؟
مزیت اصلی لیزینگ برای دانش بنیان‌ها، دسترسی بدون سرمایه‌گذاری اولیه سنگین به تجهیزات پیشرفته و امکان به‌روزرسانی مداوم فناوری‌ها است که فشار مالی شرکت را کاهش می‌دهد.
- شرایط بازپرداخت تسهیلات لیزینگ چگونه است؟
دوره بازپرداخت و تنفس تسهیلات متناسب با توان مالی شرکت تعیین می‌شود و حداکثر مجموع زمان تنفس و بازپرداخت سه سال است.
